1. Dysleksja – specyficzne trudności w uczeniu się

 

Zaburzenia podstawowych funkcji percepcyjno – motorycznych są przyczyną specyficznych trudności w nauce czytania i pisania. Najczęściej trudności te są określane terminem dysleksji.

U dzieci z dysleksją wolniej działają funkcje odpowiedzialne za umiejętność czytania i pisania. Są to:

-funkcje percepcji słuchowej, np.zaburzony słuch fonematyczny

-funkcje percepcji ruchowej

-orientacji przestrzennej

-lateralizacji

Podłożem tych zaburzeń, które występują u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, jest nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Poszczególne rodzaje tych trudności mogą występować w izolacji lub łączyć się ze sobą. Są to:

 

DYSLEKSJA – trudności w opanowaniu umiejętności czytania

 

DYSORTOGRAFIA - trudności w opanowaniu poprawnej pisowni(chodzi tu o wszelkiego rodzaju odstępstwa od prawidłowego zapisu, nie tylko błędy ortograficzne)

 

DYSGRAFIA – oznacza trudności w zakresie techniki pisania, niski poziom graficzny pisania, a więc tzw. Brzydkie, niekaligraficzne pismo.

 

2.Do najczęstszych przyczyn należą:

-czynniki dziedziczne (występowanie rodzinne)

-mikrouszkodzenia powstałe w okresie ciąży, okresie okołoporodowym i pierwszych miesiącach życia

-wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego

Dysleksja występuje u 10-15% populacji dziecięcej.

 

Objawy-zależą od wieku

a)      wiek niemowlęcy i poniemowlęcy- objawy,, ryzyka dysleksji’’:

-opóźniony rozwój (słabo lub wcale nie raczkuje, późno zaczyna chodzić, trudności z utrzymaniem równowagi, obniżone napięcie mięśniowe)

-mała sprawność ruchowa(mało zręczne, nieporadne w samoobsłudze)

-opóźniony rozwój mowy (później wypowiadają pierwsze słowa, problemy z budowaniem zdań)

-dłuższe utrzymywanie się pierwotnych odruchów wrodzonych

b)      wiek przedszkolny: 3-5 lat- objawy ,,ryzyka dysleksji”

-opóźniony rozwój ruchowy

-mała sprawność ruchowa całego ciała, a  szczególnie rąk(słabo biega, trudności w utrzymaniu równowagi, zapinaniu guzików, trzymaniu kredki)

-słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa(budowanie z klocków sprawia trudności)

-opóźniony rozwój mowy

-zaburzenia postrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej

c)      wiek 6-7 lat (klasa 0)

-opóźniony rozwój mowy

-wadliwa wymowa(przekręcanie, notoryczne błędy gramatyczne)

-mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi, rysowania i pisania (brzydkie pismo)

-mała sprawność manualna (wiązanie sznurowadeł, trzymanie nożyczek, sztućców)

-trudności z różnicowaniem głosek podobnych fonetycznie, wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntetyzowaniem i dokonywaniem operacji na głoskach i sylabach

-trudności w rysowaniu i odtwarzaniu figur oraz wzorów graficznych

-trudności w układaniu obrazków i elementów wg wzoru(układanki)

-zbyt długi utrzymująca się oburęczność

-opóźnienia orientacji w schemacie ciała

-trudności w czytaniu pomimo dobrej inteligencji

-trudności z opanowaniem poprawnej pisowni- pismo zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem kształtu

-opuszczanie liter, błędy ortograficzne

-trudności w zapamiętywaniu

-trudności w wyróżnianiu elementów z ca lości

-trudności w orientacji w czasie

d)      wiek wczesnoszkolny

-utrzymywanie się lub pogłębianie powyższych trudności

-mała sprawność ruchowa

-utrzymująca się oburęczność

-trudności w zapamiętywaniu nazw, dat, liczb, tabliczki mnożenia, mylenie liter

-opuszczanie, przestawianie, dodawanie liter i sylab

-trudności z pisownią

-brzydkie pismo i rysunek

e)      wiek starszy szkolny(powyżej kl. IV)

-stopniowe zmniejszanie się lub ustępowanie trudności w czytaniu

-ograniczanie się trudności w pisaniu często tylko do dużej liczby błędów ortogreficznych i brzydkiego pisma

-uogólnianie się trudności szkolnych na inne przedmioty nauczania

-trudności w nauce języków obcych

3. Zapobieganie

Dzieci z ,,ryzyka dysleksji’’ powinny zostać wcześnie objęte opieką, aby zapobiec wystąpieniu trudności szkolnych lub je zminimalizować.

4. Skala ryzyka dysleksji – M.Bogdanowicz(diagnoza)

5. Praca z dzieckiem dyslektycznym powinna zostać podj eta odpowiednio wcześnie, tj. w początkowej fazie nauki szkolnej, angażując wszystkie zmysły. Terapia pedagogiczna, zwana ,,reedukacją’’, obejmuje:

-usprawnienia analizatorów

-ćwiczenia ruchowe

-elementy psychoterapii, m.in. relaksację

-ćwiczenia ortograficzne

-ćwiczenia czytania  

                                                                                                            źródło

                                                45 Minut-Toruński Przegląd Oświatowy nr 4/2003