Przedmiotowy System Oceniania

z języka polskiego

w roku szkolnym 2021/22

 

Małgorzata Gliszczyńska

 

A. Podstawa prawna PSO

 

1. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych,

2. Statut Szkoły Podstawowej im. prof. Wilhelminy Iwanowskiej w Pigży,

3. Wewnątrzszkolny System Oceniania.

 

B. Informacje ogólne

 

Program: NOWE Słowa na start! (reforma 2017 szkoła podstawowa klasy 4-8 / język polski, Marlena Derlukiewicz, Nowa Era

Podręcznik: NOWE Słowa na start!, Nowa Era

Materiały dla uczniów: podręcznik, zeszyt przedmiotowy

 

C. Narzędzia pomiaru osiągnięć uczniów

 

- prace klasowe, sprawdziany (z literatury, nauki o języku, obejmujące dział, treści z analizy lektur, testy egzaminacyjne itp.),

- dyktanda ortograficzne,

- kartkówki (obejmujące materiał trzech ostatnich lekcji, sprawdzające znajomość lektury, sprawdzające stopień przygotowania przez uczniów zadanego materiału)

- wypowiedzi ustne na określony temat (trzy ostatnie lekcje)

- recytacja

- pisemne prace domowe (np. rozprawka, recenzja, opowiadanie, charakterystyka)

- zadania domowe krótkiej odpowiedzi,

- prowadzenie zeszytu przedmiotowego

- praca w zespole

- aktywność

- różne działania twórcze ( wykonanie albumu, pomocy naukowej, plakatu, napisanie referatu, prowadzenie lekcji, przygotowanie prezentacji multimedialnej, przygotowanie projektu)

- konkursy

- aktywny udział w pracach kół humanistycznych

- inne w miarę potrzeb (np. zaangażowanie w realizacje projektów międzyprzedmiotowych).

 

D. Obszary aktywności ucznia oceniane na lekcjach języka polskiego

 

- recytacja i interpretacja tekstu poetyckiego i prozatorskiego

- czytanie i rozumienie tekstów

- rozumienie pojęć związanych z epiką, liryką i dramatem.

- znajomość i stosowanie reguł gramatycznych.

- znajomość pojęcia komunikacji językowej,

- znajomość i stosowanie reguł ortograficznych.

- pisanie tekstów różnego typu: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, rozprawka, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie opis przedmiotów lub dzieł sztuki, esej, recenzja, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu, ze zdarzenia z życia, list prywatny, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja, hasło słownikowe, przemówienie, notatka prasowa, zaproszenie, zawiadomienie

- odczytywanie i rozumienie różnych przekazów (film, sztuka teatralna, obraz, rzeźba)

- umiejętność notowania na lekcji

- wkład pracy ucznia - aktywność na lekcji, zaangażowanie w wkład pracy grupy

- praca projektowa - sposób ujęcia i realizacja

- wykorzystanie informacji z różnych źródeł (słowniki, encyklopedie, Internet)

- udział w dyskusjach, debatach

- opracowanie dodatkowej lektury

- znajomość lektur objętych podstawą programową

- prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach,

- inne w miarę potrzeb.

 

E. Zasady Przedmiotowego Systemu Oceniania

 

 1.  PSO ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia.

 2.  Stosuje się dwa poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy.

 3.  Obowiązuje sześciostopniowa skala ocen.

 4.  W semestrze nauczyciel zobowiązany jest wystawić co najmniej dwanaście ocen cząstkowych.

 5.  Ocena jest jawna i musi być umotywowana.

 6.  Na każdą lekcje uczniowie muszą znać materiał z trzech ostatnich zajęć (również z gramatyki). Na lekcjach literackich obowiązuje wyłącznie materiał z literatury, na zajęciach gramatycznych wyłącznie materiał z nauki o języku. O ewentualnych zmianach nauczyciel na bieżąco zobowiązany jest informować uczniów.

 7.  Prace klasowe są zapowiadane z dwutygodniowym wyprzedzeniem, dyktanda - z jednotygodniowym, kartkówki z trzech ostatnich lekcji nie muszą być zapowiadane.

 8.  Kartkówki traktowane są jak odpowiedź ustna.

 9.  Prace klasowe są obowiązkowe. W wypadku dłuższej choroby uczeń zobowiązany jest umówić się z nauczycielem na dodatkowy termin (nie dłuższy niż dwa tygodnie od powrotu do szkoły) lub stawić się w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W przypadkach szczególnych warunki zaliczania materiału należy omówić z nauczycielem. Jeśli uczeń nie stawi się w wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną, którą może poprawić w ciągu tygodnia.

 10.            W wypadku ucieczki ucznia z pracy klasowej (nieobecność nieusprawiedliwiona) uczeń zalicza materiał podczas pierwszych zajęć po powrocie do szkoły. Ten sam tryb dotyczy jednodniowych nieobecności w szkole).

 11.            W ciągu semestru przeprowadzone zostaną co najmniej:

a) 2 prace klasowe,

b) 1 test egzaminacyjny, sprawdzian,

c) 1 dyktando,

 12.            Uczniowie w ciągu roku szkolnego opanowują recytację jednego utworu poetyckiego, przy którego ocenie bierze się pod uwagę stopień pamięciowego opanowania utworu, sposób interpretacji tekstu, stopień zrozumienia utworu, dykcję.

 13.            Uczniowie w semestrze piszą co najmniej 2 prace pisemne

 14.            Prace pisemne sprawdzane są przez nauczyciela w ciągu dwóch tygodni. Po upływie terminu, uczeń ma prawo odmówić wpisania niesatysfakcjonującej go oceny i zażądać wyznaczenia nowego terminu sprawdzianu/pracy klasowej lub nowego tematu pracy pisemnej.

 15.            Jednodniowa nieobecność nie zwalnia ucznia z obowiązku przygotowania do lekcji (uczeń po powrocie musi znać materiał z trzech ostatnich lekcji.

 16.            Uczeń ma prawo jeden raz do poprawy oceny niedostatecznej z danej pracy klasowej, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.

 17.            Prace klasowe pisemne są gromadzone przez nauczyciela do końca roku szkolnego. Ma do nich wgląd uczeń i jego rodzice.

 18.            Pracą domową jest nie tylko dłuższa praca pisemna, krótka odpowiedź, ale również przeczytanie tekstu kultury z podręcznika lub opracowanie zadanego materiału.

 19.            W ciągu jednego semestru uczeń może być dwa razy nieprzygotowany do lekcji (dwa minusy), kolejne nieprzygotowania skutkują oceną niedostateczną. Za nieprzygotowanie, umożliwiające wzięcie minusa uważa się brak znajomości materiału z trzech ostatnich lekcji oraz brak zadania domowego. W przypadku zatajenia braku pracy domowej uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.

 20.            Uczeń nie może wziąć minusa w wypadku nieprzeczytania lektury (zapowiedzianej z dłuższym wyprzedzeniem), nienapisania dłuższej pracy pisemnej, nieopanowania recytacji wiersza. W takich sytuacjach uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, którą może poprawić wyłącznie w terminie wskazanym przez nauczyciela.

 21.            Aktywność oceniana jest na każdej lekcji, przy czym za aktywność uważa się systematyczne zaangażowanie ucznia w pracę podczas zajęć (zgłaszanie się, wypełnianie poleceń, kart pracy, konstruktywną aktywność w grupie). W szczególnych wypadkach nauczyciel może wystawić za aktywność ocenę bardzo dobrą.

 22.            Ocenę bardzo dobrą za aktywność wystawia się uczniowi, który uzyskał pięć plusów.

 23.            Uczniowie mogą prosić nauczyciela o przełożenie terminu pracy klasowej, ale nie później niż dwa dni przed planowanym terminem. W sytuacji, gdy uczniowie przekładają termin pracy klasowej, nie obowiązuje zapis WSO dotyczący maksymalnie trzech prac klasowych w tygodniu.

 24.            W przypadku przedstawienia jako własnej, skopiowanej pracy (wypracowania, projektu, prezentacji itp.) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną oraz uwagę za oszustwo.

 25.            Ocena semestralna i końcowa uwzględnia oceny cząstkowe, zaangażowanie ucznia w pracę na lekcji i poza nią oraz możliwości  ucznia.

 26.            Za osiągnięcia w  konkursach przedmiotowych uczniowie otrzymują cząstkowe oceny celujące lub celującą ocenę końcową (warunki określa organizator konkursu). Za udział nauczyciel wystawia uczniowi uwagę pozytywna, którą bierze pod uwagę przy proponowaniu przedmiotowej oceny z zachowania.

 27.            Ocenianie recytacji, prac pisemnych i prac klasowych dokonuje się w oparciu o kryteria szczegółowe podane uczniom przed rozpoczęciem przygotowań.

 28.            Na koniec każdego semestru uczeń może podnieść swoja ocenę na warunkach określonych w WSO.

 29.            Dłuższe formy wypowiedzi pisemnej oceniane są w czterech ogólnych kategoriach:

 a)  treść,

 b)  segmentacja,

 c)  język,

 d)  styl,

 e)  ortografia,

 f)  interpunkcja,

 30.            Przy ocenianiu punktowym sprawdzianów i prac klasowych stosuje się następującą skalę:

Ocena celująca (6)                100% - 96%

Ocena bardzo dobra (5):       95% - 86%

Ocena dobra (4):                    85% - 70%

Ocena dostateczna (3):          69% - 50%

Ocena dopuszczająca (2):      49% - 30%

Ocena niedostateczna (1):    poniżej 29%

Kartkówki i prace domowe oceniane są wg skali procentowej zależnej od możliwości ucznia i stopnia trudności materiału.

31. Dyktanda – w zależności od stopnia trudności.

· błąd pierwszej kategorii (pisownia u – ó, rz – ż, h – ch, wielkie i małe litery, nie z różnymi częściami mowy)

· błąd drugiej kategorii (np. połknięcie litery, wyrazu, brak kreski np. w literce ś, itp.)

· trzy błędy drugiej kategorii są równe błędowi pierwszej kategorii

Klasa IV

0 bł. – celujący

1 bł. – bardzo dobry

2 – 3 bł. – dobry

4 – 5 bł. – dostateczny

6 – 8 bł. – dopuszczający

powyżej 8 bł. – niedostateczny

Klasa V – VI, VII-VIII

0 bł. – celujący

1 bł. – bardzo dobry

2 bł. – dobry

3 bł. – dostateczny

4 bł. – dopuszczający

powyżej 4 bł. – niedostateczny

            33.       W pracach pisemnych przy oznaczaniu błędów nauczyciel stosuje klasyfikacje wykorzystywaną podczas egzaminu gimnazjalnego; przedstawione w tabeli poniżej:

 

Rodzaje błędów	Sposób oznaczania
1.  Błędy merytoryczne	rzecz.
a)  Błędy rzeczowe
b)  Błędy logiczne
2.  Błędy gramatyczne	jęz.
a)  fleksyjne
b)  składniowe
3.  Błędy wyrazowe
a)  leksykalne
b)  frazeologiczne
4.  Błędy stylistyczne	styl.
5.  Błędy pisowni
a)  ortograficzne	ort.
b)  interpunkcyjne	int.
c)  graficzne(przestawienie liter, opuszczenie lub zmiana liter)	graf.

 

 

 

F. Ogólne wymagania na poszczególne oceny

 

Ocena celująca:

- osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i międzyszkolnych,

- aktywnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych,

- bierze udział w realizacji projektów,

- otrzymał ocenę semestralną lub końcową wynikającą z ocen cząstkowych: bardzo dobry,

Ocena bardzo dobra:

- samodzielnie rozwiązuje zadania i problemy w sytuacjach typowych i nietypowych,

- wykazuje aktywność na lekcjach,

- jest zawsze przygotowany do lekcji,

- zawsze odrabia zadania domowe,

- wzorowo prowadzi zeszyt,

Ocena dobra:

- rozwiązuje zadania typowe i nietypowe z niewielka pomocą nauczyciela,

- często aktywny na lekcji,

- próbuje samodzielnie prowadzić notatki, prowadzi zeszyt,

- zazwyczaj przygotowany do lekcji,

Ocena dostateczna:

- rozwiązuje zadania typowe,

- mało aktywny na lekcji,

- często potrzebuje pomocy nauczyciela,

- posiada zeszyt,

Ocena dopuszczająca:

- rozwiązuje zadania typowe,

- nie jest aktywny na lekcji,

- często popełnia błędy przy rozwiązywaniu zadań, ale podejmuje próby

- posiada zeszyt z przepisywanymi notatkami,

Ocena niedostateczna;

- nie skorzystał z szansy poprawy ocen niedostatecznych,

- nie prowadzi zeszytu, nie robi notatek,

- nie odrabia prac domowych,

- nie wykazuje żadnej aktywności na lekcji.

 

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów z dysleksją

 

Uczeń dyslektyczny podlega w większości tym samym kryteriom i formom oceniania, co pozostali uczniowie, poza następującymi wyjątkami :

 

      1. Wydłuża się czas pracy podczas pisania wypracowań, sprawdzianów. Przy czym, zwłaszcza w przypadku kartkówek, należy umożliwić uczniowi zaliczanie materiału również poprzez odpowiedź ustną.

 

      2. Przy ocenianiu prac pisemnych tworzonych na lekcji nie bierze się  pod uwagę błędów graficznych, takich jak :  

- dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów,

- mylenie liter:

ｷ        o podobnym kształcie (a-o, l-ł, n-m, u-w, ę-e, a-ą, i-j ),

ｷ        dużych i małych,

ｷ        rzadziej używanych (h-H, f-F, ),

ｷ        odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (b-p, d-t, w-f, g-k, dz-c, sz-z, i-y, ę-em, ą-om, ś-ź, ć-dź ),

ｷ        różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p-b, b-d) lub poziomej (m-w, n-u, b-p, d-g, p-g ),

- pomijanie drobnych znaków graficznych, w tym:

ｷ        oznaczenie miękkości nad literami,

ｷ        zapis kropek nad literami (dż, ż, i, j ),

ｷ        ogonków przy literach ą lub ę i kreski przy literach ó, t, ł,

ｷ         błędy dotyczące podziału wyrazu lub całego zdania.

 

3. Pozostałe błędy ortograficzne (u-ó, rz-ż, h-ch) sprawdzane są tak, jak u uczniów bez dysleksji, przy czym złagodzone są kryteria ich oceniania. Uczeń z głęboką dysleksją może podczas pracy klasowej posiłkować się słownikiem ortograficznym, wówczas praca sprawdzana jest zgodnie z kryteriami obowiązującymi wszystkich uczniów. Prace powstające w domu powinny być każdorazowo  sprawdzone z użyciem słownika ortograficznego i oddawane do oceny bezbłędne.

 

4. Pozostałe kryteria oceny pracy pisemnej (temat, kompozycja) oceniane są zgodnie z kryteriami obowiązującymi wszystkich uczniów.

 

5. Uczeń zobowiązany jest do systematycznej poprawy popełnianych przez siebie błędów  zgodnie ze wskazówkami nauczyciela (ustnymi lub pisemnymi).

 

      6. Uczeń może zapisywać treści drukowanymi literami (w klasie).

 

      7. Uczeń może zapoznawać się z wersją audio lektury (tzw. książka mówiona). 

 

      8. Nie ocenia się estetyki zeszytu.

 

      9. Na lekcji nie jest sprawdzana technika głośnego czytania tekstów nowych.

 

     10. Dyktanda sprawdzają znajomość zasad ortograficznych i umiejętność ich zastosowania w praktyce w prostych wyrazach.

 

     11.W ramach przygotowania do dyktanda można podać uczniowi trudniejsze formy wyrazów,   celem opanowania ich pisowni.

 

     12. Dyktanda można organizować indywidualnie.

 

13.  Wydłuża się czas pracy przeznaczony na zadania wymagające opanowania pamięciowego (wiersz, piosenka, nowa definicje i pojęcia). Istnieje możliwość zaliczenia dłuższego wiersza partiami wg uznania nauczyciela. Przy czym uczeń dyslektyczny nie musi recytować wiersza na forum klasy.